Terugblik: De Toekomstgerichte Overheid

Terugblik: Wat hoorden we allemaal tijdens de dag?

De presentaties en sessies lieten een helder patroon zien die we onderverdelen in vier thema’s:

1. Samenwerking als fundament
   Gemeenten en overheden merken dat ze alleen niet de wendbaarheid en slagkracht hebben die nodig is. Bovenlokaal samenwerken en kennis delen is essentieel.

2. Datakwaliteit en governance als voorwaarde
   Zonder betrouwbare, goed ontsloten informatie lopen innovaties zoals AI-toepassingen vast.

3. Open infrastructuur en standaardisatie
   Generieke bouwstenen en open standaarden versnellen de beweging naar een moderne, flexibele overheid.

4. Menselijke maat en leiderschap
   Digitale transitie is geen IT-project. Het vraagt iedereen om keuzes te durven maken in situaties waar systemen en mensen elkaar raken.

Een rode draad in de uitdagingen van organisaties

Onder de grote thema’s van de dag ligt een herkenbare kern. Veel organisaties lopen tegen dezelfde structurele vraagstukken aan, die elkaar bovendien vaak versterken.

Allereerst speelt de versnippering van informatie een grote rol. Gegevens zijn verspreid over verschillende systemen en domeinen, waardoor het moeilijk is om één betrouwbaar en actueel beeld te vormen. Dit belemmert niet alleen de samenwerking tussen afdelingen en organisaties, maar ook de transparantie en een soepele informatiehuishouding.

Daarnaast blijkt de kwaliteit van data en de inrichting van governance regelmatig tekort te schieten. Juridische verplichtingen, technologische ontwikkelingen en interne processen lopen niet altijd synchroon, waardoor de inzet van AI en andere innovaties wordt afgeremd. Daar bovenop komt dat de verandercapaciteit en digitale vaardigheden binnen organisaties vaak beperkt zijn. Technologie ontwikkelt zich sneller dan mensen en organisaties kunnen bijbenen, waardoor nieuwe werkwijzen lastig voet aan de grond krijgen.

Ook samenwerking vormt een uitdaging. Veel organisaties werken nog in silo’s, met verschillende snelheden en uiteenlopende belangen. Dat maakt het moeilijk om gezamenlijk stappen te zetten, terwijl juist collectieve slagkracht nodig is om vooruitgang te boeken.

Tot slot staat de menselijke maat onder druk. Regels en systemen sluiten niet altijd aan bij de dagelijkse praktijk, waardoor professionals voor complexe keuzes komen te staan zonder pasklare oplossingen.

Voor informatiemanagers is dit geen verrassing. Dit zijn de vraagstukken die dagelijks op tafel liggen en die vragen om zowel strategische keuzes als praktische oplossingen.

Wat leerden we allemaal van de sprekers?

De sprekers brachten scherpe inzichten en praktische voorbeelden die goed laten zien waar de kansen en valkuilen liggen. De sprekers en keynotes van de dag bespraken het volgende:

• Een belangrijke les is dat grote veranderingen vaak beginnen met kleine, concrete stappen. Veel succesvolle initiatieven ontstonden doordat men startte bij een duidelijk afgebakend probleem en vervolgens stap voor stap verder bouwde.
• Governance en juridische kaders moeten niet achteraf geregeld worden, maar vanaf het begin onderdeel zijn van elk traject. Wetgeving vormt immers de randvoorwaarde voor duurzame innovatie.
• Tegelijkertijd werd duidelijk dat investeren in mensen minstens zo belangrijk is als investeren in technologie. Digitale vaardigheden, draagvlak en vertrouwen bepalen uiteindelijk of een verandering echt landt in de organisatie. Samenwerking over grenzen heen speelt hierin een cruciale rol: regionale netwerken vergroten de slagkracht en zorgen ervoor dat kennis en middelen beter worden benut.
• Tot slot kwam steeds terug dat publieke waarden het kompas vormen voor elke digitaliseringsstap. Transparantie, betrouwbaarheid en de menselijke maat moeten leidend blijven, juist in een tijd waarin technologie razendsnel vooruitgaat.